Kompulsywne objadanie się lub napadowe objadanie się to jedno z zaburzeń odżywiania, które nazywa się zespołem kompulsywnego objadania się (Binge Eating Disorder(BED). Czasami ludziom zdarzają się po prostu epizody napadowego objadania się, jednak dla niektórych osób stanowi to poważną trudność. Najbardziej charakterystycznym objawem tego zaburzenia jest utrata kontroli nad przyjmowaną ilością jedzenia.
Osoba, która cierpi na napadowe objadanie się charakteryzuje się tym, że je przez pewien czas znacznie większe ilości pokarmu niż przeciętnie. Towarzyszy jej też poczucie braku kontroli
Spis treści
Cechy charakterystyczne napadowego objadania się:
Uczucia
Odgrywają one istotną rolę w ogóle w przypadku jedzenia, często jedzenie pierwotnie kojarzy się z czymś bezpiecznym i przyjemnym. Chętnie sięgamy po nie przy okazji różnych sytuacji, wydarzeń, jemy, kiedy jest nam wesoło i przyjemnie, wśród ludzi, jemy, kiedy jest nam samotnie i smutno, by poczuć się lepiej. Jedzenie zatem bardzo często ściśle wiąże się z emocjami. Osoba, która się je duże ilości jedzenia początkowo odczuwa bardzo przyjemne emocje, jednak później bardzo często pojawia się poczucie winy i wstyd, a nawet obrzydzenie do samego siebie. Jest to więc bardzo kosztowne emocjonalnie.
Tempo jedzenia
Kiedy mówimy o epizodach objadania się, zazwyczaj odbywa się ono szybko.
Pobudzenie
W trakcie epizodów wiele osób odczuwa pobudzenie w ciele, co jest widoczne również w zachowaniu: nie potrafią ustać w jednym miejscu, mogą chodzić tam i z powrotem. Pobudzenie to sprawia, że taka osoba jest w stanie na przykład w środku nocy szukać sklepu lub jechać na stację benzynową, by kupić coś do jedzenia. Równie często wiąże się to z uczuciem innej świadomości, niektórzy mówią o tym, że czuli się, jakby byli w transie.
Poczucie braku kontroli
Stanowi to jedną z głównych cech napadowego objadania się. Tym różni się to od tymczasowego przejedzenia się.
Poczucie ogromnego wstydu
Kolejną ważną i charakterystyczną cechą kompulsywnego jedzenia jest to, że najczęściej odbywa się ono po kryjomu, w samotności. Wynika to z ogromnego poczucia wstydu, a czasami nawet obrzydzenia do samego siebie ludzi zmagających się z tym problemem. Emocje te potrafią utrzymywać się jeszcze długo po epizodzie objadania się.
Niska samoocena
Osoby zmagające się z kompulsywnym objadaniem się często mają niskie poczucie własnej wartości, mają również wysokie wymagania wobec siebie.
Niewłaściwe odżywianie
Trudno utrzymać regularne pory posiłków. Złe nawyki żywieniowe dodatkowo podtrzymują cały problem.
Według badań przeprowadzonych w Sydney w Australii częstymi powodami występowania epizodów objadania się są:
91 % napięcie
78% brak towarzystwa
78% chęć zjedzenia czegoś konkretnego
75 % rozmyślanie o jedzeniu
72 % powrót do domu po szkole lub pracy
59% znudzenie lub samotność
Podsumowując
Emocje oraz czynniki psychologiczne są niezwykle ważne w przypadku kompulsywnego jedzenia, a także procesu terapii. Epizody kompulsywnego objadania się powodują wyraźne cierpienie. Ważną rolę w procesie terapii poza wprowadzaniem zdrowych nawyków żywieniowych pełni psychoedukacja na temat emocji oraz sposobów radzenia sobie z nimi.
Radzenie sobie z emocjami
Emocje mogą wpływać na to, co mamy ochotę robić. Zatem na początku dobrze jest wiedzieć, co się odczuwa. Aby sobie to ułatwić można zadać sobie kilka pytań:
Co sprawia, że pojawiają się te uczucia? (na przykład: Zaczynam nową pracę za miesiąc i tak naprawdę naturalnym może być, że odczuwam lęk i niepokój, boję się, czy się sprawdzę)
Kiedy i gdzie pojawiają się najczęściej? (na przykład: często po powrocie z pracy czuję napięcie i chcę odreagować)
Czy są sytuacje, w których robiłeś coś innego i to pomagało poczuć się lepiej?
…bo emocje mają to do siebie, że przychodzą i odchodzą.
Na podstawie:
Jeremy Gauntlett-Gilbert Przezwyciężenie problemów z wagą, Przwodnik samopomocy w oparciu o techniki poznawczo-behawioralne, 2006
Christopher G. Fairburn Jak pokonać objadanie się, 2014
