Co rozumiemy poprzez korzystanie z internetu? Może ono przybierać różne formy:
- scrollowanie, przeglądanie mediów społecznościowych
- czytanie i odpisywanie na wiadomości w komunikatorach elektronicznych wpisywanie informacji w wyszukiwarkach internetowych w celu zdobycia konkretnej wiedzy
- korzystanie z różnego rodzaju narzędzi opartych na sztucznej inteligencji
- oglądanie filmów, seriali na platformach VOD
- korzystanie z platform streamingowych
- oglądanie materiałów w serwisach społecznościowych
- granie w gry online
Jeśli trudno Ci zapanować nad ilością czasu, jaki spędzasz w internecie, sprawdź, co może świadczyć o uzależnieniu i w jaki sposób poradzić sobie z tą trudnością.
Uzależnienie od internetu, gier i telefonu jest coraz częstsze w dzisiejszym świecie cyfrowym. Jest stanem, w którym trudno kontrolować korzystanie z tych technologii pomimo negatywnych konsekwencji. Takie uzależnienie często współwystępuje z innymi problemami takimi jak: stres, depresja, czy trudności w relacjach. Dzisiejszy postęp technologiczny nie pomaga nam w kontrolowaniu czasu spędzanego w internecie i dodatkowo napędza przekonanie, że kiedy na chwilę opuścimy internet, ominie nas jakaś ważna informacja.
Spis treści
Czym jest FOMO?
FOMO, czyli Fear of Missing Out (Strach przed Przegapieniem), to powszechne uczucie niepokoju lub lęku, które może pojawić się, gdy czujemy się wykluczeni z aktualnych wydarzeń lub doświadczeń społecznych. Jest to zjawisko, które nasila się w erze mediów społecznościowych, gdzie stale jesteśmy bombardowani informacjami o tym, co robią inni ludzie i jakie interesujące rzeczy dzieją się wokół nas. FOMO może skłaniać do podejmowania impulsywnych decyzji, aby wziąć udział we wszystkim, co się dzieje, w obawie przed poczuciem opuszczenia lub przegapienia czegoś ważnego.
Stymulacja mózgu
Dopamina odgrywa kluczową rolę w uzależnieniu od internetu poprzez wpływ na system nagrody w mózgu. Korzystanie z internetu, zwłaszcza z platform społecznościowych czy gier online, może powodować jej uwalnianie w mózgu. Gdy otrzymujemy nagrody w postaci lajków, komentarzy czy wygranych w grach, mózg odbiera to jako pozytywny sygnał i zwiększa uwalnianie dopaminy, co sprawia, że odczuwamy przyjemność i satysfakcję. Dopamina jest również zaangażowana w motywację i formowanie pamięci, co może prowadzić do wzmacniania nawyków związanych z korzystaniem z internetu. Korzystanie z sieci sprawia nam przyjemność, a gdy nasz mózg wiąże uczucie przyjemności z telefonem, wzmacnia w ten sposób motywację do powtarzania tych zachowań. Regularne korzystanie z internetu może prowadzić do rozwoju potrzeby na coraz większe dawki bodźców, aby osiągnąć ten sam poziom przyjemności. W rezultacie możemy spędzać coraz więcej czasu online, aby zaspokoić swoje potrzeby związane z uwalnianiem dopaminy. To z kolei może prowadzić do rozwoju uzależnienia, gdy tracimy kontrolę nad swoim korzystaniem z internetu i doświadczamy negatywnych konsekwencji, gdy próbujemy ograniczyć jego używanie.
Jak poznać, że to już uzależnienie?
Możesz rozpoznać, czy jesteś uzależniony od internetu, poprzez zwrócenie uwagi na różne objawy i zachowania. Takim wyznacznikiem mogą być między innymi takie sytuacje:
- Masz trudności z kontrolowaniem czasu, który zaplanowałeś sobie na korzystanie z urządzenia.
- Coraz mniej spędzasz czasu z rodziną i znajomymi.
- Odczuwasz negatywne skutki zdrowotne, na przykład bóle głowy, problemy ze snem, wzmożony stres, trudności z koncentracją i utrzymaniem uwagi.
- Jesteś mniej efektywny w pracy lub w szkole,
- Odczuwasz frustrację w przypadku braku dostępu do internetu/telefonu/gier.
Co mogę zrobić, aby wyjść z uzależnienia?
- Określ granice – ustal, ile czasu chcesz poświęcać dziennie na korzystanie z danej aktywności. Postaraj się na początku ograniczać ten czas stopniowo.
- Poszukaj innych zainteresowań i przyjemności – być może lubisz jeździć na rowerze, grać ze znajomymi w szachy. Znajdź zajęcia, które sprawiają Ci przyjemność i które będziesz mógł włączyć do swojego dnia.
- Ogranicz dostępność – pomocne może być zmniejszenie czasu spędzanego w miejscach, gdzie masz łatwy dostęp do internetu bądź gier. Możesz wyłączyć także powiadomienia, aby uniknąć pokus sięgnięcia po telefon.
- Poszukaj pomocy – sytuacje uzależnienia bądź nawet podejrzenia uzależnienia są ciężką sytuacją i często potrzebujemy wsparcia, aby sobie z nią poradzić. Nie krępuj się poszukać pomocy. Porozmawiaj z bliskimi Ci ludźmi, z rodziną, przyjaciółmi, powiedz im o swoich obawach. Możesz poszukać pomocy w terapii. Terapeuta pomoże Ci zrozumieć przyczyny uzależnienia i opracować strategie radzenia sobie z nim.
Jak wygląda terapia?
Uzależnieniowe korzystanie z technologii pochodzi z nieprzystosowawczych schematów, które sobie wykształciliśmy. Często pomaga nam radzić sobie ze stresem i nieprzyjemnymi emocjami – gry komputerowe i internet pozwalają na szybkie i bezbolesne odcięcie się od zewnętrznego świata. Terapia uzależnienia od internetu skupia się na zmianie tych schematów i zbudowaniu takich, które są zdrowe i które pomogą radzić sobie z emocjami w inny sposób niż ucieczka w internet.
